Phì đại tuyến tiền liệt là một bệnh lý thường gặp ở nam giới lớn tuổi, ngoài 60 tuổi. Bệnh lý này tuy phần lớn đều là lành tính nhưng lại ảnh hưởng rất lớn tới cuộc sống của người bệnh. Vậy nguyên nhân, triệu chứng hay cách chữa trị của bệnh lý này như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Phì đại tuyến tiền liệt là bệnh gì?
Phì đại tuyến tiền liệt, hay còn gọi là tăng sinh tuyến tiền liệt, là một tình trạng phát triển bất thường của tuyến tiền liệt ở nam giới khiến nó trở nên lớn hơn thông thường. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như rối loạn tiểu tiện, tiểu buốt, tiểu không hoàn toàn hoặc cảm giác tiểu rắt cấp.
Tuyến tiền liệt nằm ở dưới bàng quang và có vai trò trong việc sản xuất một phần lỏng tiết tạo thành phần của tinh dịch. Phì đại tuyến tiền liệt thường xảy ra khi nam giới lớn tuổi và có thể gây ra khó khăn trong việc đi tiểu hoặc gây ra các vấn đề khác liên quan đến chức năng tiểu tiện. Điều trị có thể bao gồm quản lý bằng thuốc hoặc thậm chí phẫu thuật trong các trường hợp nghiêm trọng.
Nguyên nhân của chứng phì đại tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt là một phần của hệ thống sinh dục nam giới và thường có kích thước nhỏ nhưng khi nam giới lớn tuổi, tuyến tiền liệt có thể trở nên phì đại. Sự phì đại này không phải là ung thư và không gây ra vấn đề nghiêm trọng cho tất cả mọi người, nhưng có thể tạo ra các vấn đề về sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Mặc dù nguyên nhân cụ thể vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng một số yếu tố được xác định có thể góp phần vào sự phì đại của tuyến tiền liệt:
Tuổi tác: Phì đại tuyến tiền liệt thường xảy ra khi nam giới lớn tuổi, đặc biệt là từ khoảng 50 tuổi trở lên. Sự biến đổi hormone trong cơ thể nam giới có thể góp phần vào sự phát triển này.
Hormon nam giới: Hormone testosterone, được sản xuất từ tinh hoàn, chuyển hóa thành dihydrotestosterone (DHT) trong tuyến tiền liệt. DHT được cho là có liên quan đến sự tăng kích thước của tuyến tiền liệt.
Yếu tố di truyền: Có những bằng chứng cho thấy rằng phì đại tuyến tiền liệt có thể được di truyền từ thế hệ trước.
Lối sống: Một số yếu tố lối sống như ăn uống không cân đối (đặc biệt là chế độ ăn nhiều chất béo), thiếu hoạt động thể chất và môi trường ô nhiễm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của tuyến tiền liệt.
Tiếp xúc với các hóa chất: Một số nghiên cứu cho thấy tiếp xúc với hóa chất trong môi trường làm việc hoặc hóa chất khác cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của tuyến tiền liệt.
Tất cả các yếu tố này có thể kết hợp để tạo nên sự phì đại tuyến tiền liệt. Mặc dù không phải tất cả nam giới đều trải qua sự phì đại này, nhưng việc hiểu về các yếu tố nguy cơ có thể giúp trong việc tìm kiếm cách điều trị hoặc quản lý tình trạng này khi cần thiết.
Triệu chứng thường gặp của phì đại tuyến tiền liệt
Tình trạng phì đại tuyến tiền liệt có thể gây ra những vấn đề như:
Rối loạn tiểu tiện: Nam giới có thể cảm thấy cần phải tiểu thường xuyên hơn, đặc biệt là vào ban đêm. Cảm giác tiểu cấp tính, khó khăn khi bắt đầu hoặc dừng tiểu, cũng như tiểu không hoàn toàn có thể xảy ra.
Yếu tố tiểu tiện không bình thường: Điều này bao gồm cảm giác tiểu buốt, tiểu không hoàn toàn rõ ràng, hoặc cảm giác tiểu chậm, yếu.
Đau rát hoặc áp lực ở vùng niêm mạc hậu môn hoặc dưới bàng quang: Có thể xuất hiện cảm giác đau rát, áp lực, hoặc không thoải mái ở vùng niêm mạc hậu môn hoặc bàng quang.
Giảm sức mạnh và lưu lượng của dòng tiểu: Tiểu có thể không chảy mạnh mẽ như trước đây hoặc có cảm giác như bị chặn trong quá trình tiểu.
Khó kiểm soát tiểu tiện: Người bị phì đại tuyến tiền liệt có thể gặp khó khăn trong việc kiểm soát việc tiểu, đặc biệt khi cảm thấy cấp bách.
Khó dự đoán việc tiểu: Cảm giác không thể dự đoán khi nào cần tiểu, gây ra sự bất tiện trong cuộc sống hàng ngày.
Cảm giác không thoải mái sau khi tiểu: Sau khi tiểu, có thể cảm thấy cảm giác rỗ hoặc không thoải mái ở vùng bàng quang.
Những triệu chứng này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bị phì đại tuyến tiền liệt.
Cách điều trị chứng phì đại tuyến tiền liệt
Có một số cách điều trị phì đại tuyến tiền liệt, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và các triệu chứng mà người bệnh đang gặp phải.
Thay đổi lối sống: Cải thiện chế độ ăn uống và tập thể dục có thể giúp giảm triệu chứng. Điều chỉnh lối sống để giảm stress, tránh uống nhiều đồ uống chứa cafein hoặc cồn cũng có thể giúp cải thiện triệu chứng.
Sử dụng thuốc điều trị: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giảm triệu chứng như thuốc làm co tuyến tiền liệt (alpha blockers) để giảm cảm giác tiểu cấp tính hoặc thuốc ức chế alpha-reductase 5 (5-alpha reductase inhibitors) để giảm kích thước tuyến tiền liệt.
Phẫu thuật: Nếu các phương pháp trên không hiệu quả, hoặc tình trạng phì đại tuyến tiền liệt quá nghiêm trọng gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, phẫu thuật có thể được xem xét. Các phương pháp phẫu thuật có thể bao gồm phẫu thuật cắt bỏ một phần của tuyến tiền liệt hoặc các thủ thuật tiên tiến như laser hoặc microwave để giảm kích thước tuyến tiền liệt.
Các phương pháp khác: Ngoài ra, có các phương pháp điều trị khác như điện xung (electrical impulse therapy) hoặc điều trị bằng tia laser có thể được áp dụng trong một số trường hợp.
Phòng ngừa phì đại tuyến tiền liệt
Phòng ngừa phì đại tuyến tiền liệt có thể bắt đầu từ việc duy trì một lối sống lành mạnh và thực hiện các biện pháp để giảm nguy cơ phát triển tình trạng này. Dưới đây là một số cách bạn có thể áp dụng để phòng ngừa phì đại tuyến tiền liệt:
Chế độ ăn uống lành mạnh: Hãy ăn uống cân đối và giàu chất xơ, giảm thiểu đồ ăn chứa chất béo, đường và natri. Thêm vào đó, ăn nhiều rau củ và trái cây có thể hỗ trợ sức khỏe tuyến tiền liệt.
Tập thể dục đều đặn: Thực hiện hoạt động thể chất thường xuyên, ít nhất là 30 phút mỗi ngày. Đi bộ, bơi lội, yoga, hay bất kỳ hoạt động vận động nào mà bạn thích đều có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và có thể ảnh hưởng tích cực đến tuyến tiền liệt.
Giữ cân nặng ổn định: Việc duy trì cân nặng lành mạnh có thể giảm nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt. Đối với những người có cân nặng thừa, việc giảm cân có thể có lợi cho sức khỏe tuyến tiền liệt.
Tránh căng thẳng: Căng thẳng và áp lực tinh thần có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe tuyến tiền liệt. Thực hiện các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga, hoặc học cách quản lý căng thẳng có thể hỗ trợ sức khỏe tuyến tiền liệt.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Điều quan trọng là đi kiểm tra sức khỏe định kỳ với bác sĩ. Điều này giúp phát hiện sớm các vấn đề tuyến tiền liệt và can thiệp kịp thời.
Hạn chế tiêu thụ rượu và cafein: Các chất này có thể làm tăng cảm giác tiểu và gây kích thích tuyến tiền liệt.
Bạn nên nhớ rằng việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa có thể giúp giảm nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt, nhưng không thể ngăn chặn hoàn toàn. Vì vậy, khi có bất cứ biểu hiện của bệnh, bạn nên thăm khám bác sĩ để được điều trị sớm và hiệu quả nhất.
