Tuyến tiền liệt hay tiền liệt tuyến là một bộ phận tiết sinh dục ở nam giới, đóng vai trò chủ chốt trong duy trì chức năng sinh sản. Tuy nhiên, không nhiều người có cái nhìn toàn diện như chức năng, các loại bệnh thường gặp về bộ phận này… Tất cả những điều này sẽ được trình bày chi tiết trong bài viết dưới đây.
Tổng quan chung về tiền liệt tuyến
Tuyến tiền liệt là gì?
Tuyến tiền liệt là bộ phần chỉ có ở nam giới, nằm ở phía dưới bàng quang, trên hoành chậu hông và bao bọc quanh niệu đạo sau. Khi mới sinh ra, tiền liệt tuyến của nam giới chỉ bé như hạt đậu, và phát triển theo sự trưởng thành với trọng lượng khoảng 20gram, dày 2,5 cm và rộng 4cm. Khi đạt được kích thước như trên, nó sẽ không gia tăng thêm về kích thước nữa mà giữ ổn định.
Cấu tạo của tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt được cấu tạo bởi hai phần chính là mỡ tuyến và lớp đệm mô sợi. Trong đó, mỡ tuyến chiếm 70% và lớp đệm mô sợi chiêm 30%. Chúng được bao bọc bởi lớp vỏ chứa elastin, collagen và các sợi cơ trơn khác.
Trước đây, tuyến tiền liệt được chia thành 3 thùy khác nhau bao gồm thùy trái, thùy phải và thùy giữa. Các thùy này có hình dạng như ngón tay và nằm sau niệu đạo. Ngày nay, với quan điểm y học mới, các bác sĩ đã chia tiền liệt tuyến thành 5 vùng: vùng trung biên, vùng ngoại biên, vùng cơ sợi, vùng quanh niệu đạo và vùng chuyển tiếp. Mỗi vùng có chức năng và công dụng khác nhau trong việc sản sinh chất nhờn bảo vệ tinh dịch.
Vai trò của tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt nằm trong bộ phận sinh dục của nam giới, nên chắc chắn chức năng chính của nó là hỗ trợ quá trình sinh dục nam. Bên cạnh đó, tuyến này còn có tác dụng co bóp và kiểm soát nước tiểu trong quá trình phóng tinh.
- Sản xuất chất nhờn – dịch bảo vệ tinh dịch: Như chúng ta biết tinh dịch của nam giới hỗn hợp gồm hai phần chính là tinh và dịch. Tinh sẽ được tinh hoàn sản sinh và dịch do tuyến tiền liệt sản xuất. Phần dịch này có tác dụng bảo vệ các “tinh binh” an toàn, thuận tiện trong quá trình di chuyển từ bộ phận sinh dục nam sang âm đạo của người phụ nữ cũng như đóng vai trò là chất nhờn niệu đạo khi xuất tinh.
- Co bóp và kiểm soát nước tiểu trong quá trình xuất tinh: Quá trình xuất tinh ở nam giới thường diễn ra nhanh và mạnh, nên có tác động lớn tới bàng quang. Vì vậy, tiền liệt tuyến đóng vai trò như một “khóa van hai chiều” để đảm nước tiểu trong bàng quang không bị phóng ra ngoài cùng tinh dịch, cũng như tinh dịch không bị tràn vào bàng quang.
Một số bệnh thường gặp ở tuyến tiền liệt
Tiền liệt tuyến nằm ở vị trí khá đặc thù, nên bộ phận này rất dễ tổn thương và mắc bệnh gây ra những bệnh lý nguy hiểm ảnh hưởng tới sinh hoạt và sinh lý của nam giới.
Viêm tiền liệt tuyến – chứng bệnh thường gặp và phổ biến
Một trong những bệnh lý thường gặp và khá “quen tai” với hầu hết nam giới đó là viêm tiền liệt tuyến. Bệnh này do các loại vi khuẩn gây lên như tụ cầu khuẩn, liên cầu khuẩn… với dạng cấp tính và mãn tính. Biểu hiện chính của chứng bệnh này khi bị cấp là tiểu rắt, tiểu đau, tiểu nhiều lần nhưng không hết, sốt, cơ thể uể oải thiếu sức sống. Giai đoạn bị cấp, người bệnh rất hay nhầm lẫn với bệnh viêm đường tiết niệu bởi các triệu chứng khá tương đồng. Khi bước vào giai đoạn cấp, người bệnh sẽ luôn cảm thấy cơn đau thường trực ở bụng dưới, hay phần thắt lưng, đau ở tinh hoàn, khó tiểu…
Chứng viêm tuyến tiền liệt không những gây khó chịu, ảnh hưởng tới sinh hoạt hằng ngày của người bệnh, mà còn có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như ung thư nếu như không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách.
U xơ tuyến tiền liệt
Đặc thù của tuyến tiền liệt là không gia tăng về kích thước và trọng lượng khi đã đạt được kích thước chuẩn, vì vậy khi tăng kích cỡ bất thường sẽ gây chèn ép lên các bộ phần khác như bàng quang, niệu đạo. Từ đó, dẫn đến tình trạng tiểu rắt, khó tiểu, đi tiểu nhiều lần nhưng không hết.
Do tiểu không hết, các cặn bẩn tích tụ trong bàng quang lâu ngày sẽ tăng nguy cơ gây nhiễm trùng đường tiết niệu, khiến bàng quang căng phồng, và ứ nước. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ dẫn tới tình trạng thận suy và gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm khác. Bệnh u xơ tuyến tiền liệt thường gặp nhiều ở lứa tuổi trung niên.
Ung thư tiền liệt tuyến – “mối nguy” của nam giới
Ung thư tiền liệt tuyến được đưa vào danh sách những loại ung thư khó phát hiện, khó chữa và diễn biến nhanh, ảnh hưởng tới mạng sống của người bệnh. Vì vậy, đây được xem như “án tử” dành cho người bệnh.
Dấu hiệu nhận biết sớm của chứng bệnh này là rối loạn cương dương, tiểu buốt, tiểu khó… hay do viêm tiền liệt tuyến kéo dài không được chữa trị dứt điểm. Càng lớn tuổi, nguy cơ mắc bệnh này càng cao và biến chứng nguy hiểm. Phần lớn, các bệnh nhân khi phát hiện ra bệnh đều đã rơi vào tình trạng nặng, các khối u đã di căn sang các cơ quan khác, thậm chí là cả vùng xương, hạch.
Cách phòng ngừa các bệnh liên quan đến tiền liệt tuyến
Dù là bộ phận nhạy cảm trong cơ thể, nhưng nếu chúng ta quan tâm và chăm sóc nó đúng cách, nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan sẽ giảm.
Xây dựng và duy trì lối sống lành mạnh, khoa học
Sử dụng các loại thực phẩm an toàn, giàu dinh dưỡng và chất xơ sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh từ bên trong, tăng cường đề kháng. Ngoài ra, bạn cũng nên hạn chế sử dụng các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, chất bảo quản và đồ ăn nhanh. Những thực phẩm này không những không tốt cho tim mạch mà còn gây béo phì – môt trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới phì tuyến tiền liệt.
Uống đủ nước cần thiết mỗi ngày
Nước đóng vai trò quan trọng trong cơ thể chúng ta, khi cơ thể mất nước kéo dài có thể gây nguy hiểm tới tính mạng. Nước với tuyến tiền liệt cũng như vậy. Khi bạn uống đủ nước, quá trình bài tiết sẽ diễn ra tốt hơn, từ đó hạn chế được tình trạng tích tụ cặn trong bàng quang và tiểu rắt, tiểu buốt… gây viêm nhiễm tuyến tiền liệt.
Tăng cường tập luyện thể dục thể thao
Luyện tập thể dục thể thao giúp tăng cường quá trình chuyển hóa, nâng cao sức khỏe toàn diện, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
Quan hệ tình dục an toàn và lành mạnh
Việc quan hệ tình dục bừa bãi, không đảm bảo sử dụng các phương pháp an toàn sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục cũng như các bệnh lý liên quan đến tuyến tiền liệt. Do đó, bạn nên hạn chế số lượng bạn tình và sử dụng các phương pháp bảo hộ an toàn như bao cao su để hạn chế nguy cơ lây bệnh.
Tuyến tiền liệt là bộ phận quan trọng trong việc duy trì sinh lý và sinh dục ở nam giới. Vì vậy, phái mạnh cần quan tâm và phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh lý nguy hiểm để có phương pháp điều trị sớm.
